Een parochie
In de Rooms-Katholieke Kerk is een parochie (afgeleid van het Griekse paroikía, dat ‘buur’ betekent) een lokale gemeenschap van gelovigen, waarvan de herderlijke zorg meestal aan een pastoor is toevertrouwd. ( cf. canon 515.1 CIC).
De pastoor
De pastoor neemt in een parochie een centrale plaats in. Hij is voorzitter van het parochiebestuur. Aan hem is de eindverantwoordelijkheid van de pastorale zorg over de parochie toevertrouwd. Hij is tevens de leider van het pastoraal team. Hij beheert en bewaart de kerkelijke registers in de parochie. In de parochie ‘Bron van levend water’ zal hij zijn bestuurlijke voorzitterstaken, zoals gebruikelijk is, overdragen aan de vicevoorzitter van het parochiebestuur.
Canon 519 van de Codex ( het Kerkelijk wetboek) zegt over hem: ‘De pastoor is de eigen herder van de hem toevertrouwde parochie; hij oefent de pastorale zorg over de hem toevertrouwde gemeenschap uit, onder het gezag van de diocesane Bisschop, tot wiens deel aan het dienstwerk van Christus hij geroepen is, om voor die gemeenschap de verkondigingstaak, de heiligingstaak en de bestuurstaak uit te oefenen, ook met medewerking van andere priesters of diakens en met hulp van christengelovigen-leken, volgens het kerkelijk recht.’
Het parochiebestuur
Het kerkelijk wetboek omschrijft doel en taak van het parochiebestuur als volgt: ‘Het kerkbestuur -ook te noemen het parochiebestuur- bestuurt de parochie voor zover het betreft het parochiaal vermogen en de zorg voor een doelmatige aanwending daarvan ten bate van de parochie, met inachtneming van het recht en van hetgeen de bisschop hierover bepaalt.’
Het kerkbestuur heeft de volgende taken:
- het bestuur en beheer over de roerende en onroerende zaken, die behoren tot het parochiaal vermogen;
- het verwerven en ontvangen van geldelijke bijdragen van de parochianen, alsook van andere bijdragen en inkomsten ten behoeve van de parochie;
- het vaststellen en doen van uitgaven ten behoeve van de parochie;
- het verlenen van financiële medewerking aan taken, welke geacht kunnen worden te behoren tot het terrein van de parochiële zielzorg;
- het nakomen van verplichtingen, welke op de parochie als deel van het dekenaat, van het bisdom en van de gehele Kerk rusten;
- het toelaten van financiële activiteiten behoeve van de onder d en e genoemde taken;
- het verrichten van andere rechtshandelingen en het aangaan van overeenkomsten ten name van de parochie.
Het parochiebestuur heeft voorts tot taak -samen met een eventuele pastorale raad of parochievergadering- de pastoor, de andere priester(s), diaken(s) en pastoraal werkers te adviseren over pastoraal beleid. De pastoor heeft de plicht ervoor te zorgen, dat het kerkbestuur deze taak naar behoren kan uitoefenen.
Vijf geloofsgemeenschappen in één parochie
Met ingang van 1 januari 2015 zijn vijf Rooms-katholieke parochies uit Akersloot, de Egmonden en Heiloo gefuseerd tot één nieuwe parochie. Het betreft hier resp. de parochies van de H. Willibrordus in Heiloo, H. Jacobus Major in Akersloot, H. Adelbertus in Egmond-Binnen, H. Margaretha Maria Alacoque in Egmond a/d Hoef en O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen in Egmond aan Zee.
De nieuwe parochie ‘Bron van levend water’ omvat het grondgebied van deze vijf voormalige parochies. Dit betekende dat de huidige parochie binnen haar grondgebied in het begin vijf geloofsgemeenschappen (locaties) kende. Deze geloofsgemeenschappen hebben allen hun eigen geschiedenis, hun eigen tradities en hun eigen kennis van de plaatselijke omstandigheden.
De voormalige besturen hebben dit onderkend, toen zij zich bereid verklaarden een project te starten dat tot een fusie moet leiden. Zij stelden nadrukkelijk de voorwaarde dat de vitaliteit en identiteit van de lokale kerkgemeenschappen zoveel mogelijk gewaarborgd zal blijven. Hiervoor is een grondige kennis van de plaatselijke situatie nodig.
Natuurlijk mag van het parochiebestuur worden verwacht dat het weet wat er leeft en speelt in zijn werkgebied. Omdat het bestuur zich ook met het grotere geheel bezig moet houden, heeft het behoefte aan vooruitgeschoven posten, de locatieraden. Deze zijn a.h.w. ‘de ogen en oren’, die signaleren wat de behoeften binnen de geloofsgemeenschappen zijn. Zij kunnen binnen de eigen locatie een aantal taken van het bestuur, namens dat bestuur, waarnemen.
Per 1 september 2019 zijn de krachten in de Egmonden gebundeld. De drie Egmondse locaties zijn samengegaan en twee kerken zijn aan de eredienst onttrokken. Op 8 september 2019 werd de start van één Egmondse geloofsgemeenschap in de H. Margaretha Maria Alacoque plechtig gevierd.
De Locatieraden
De locatieraad bestaat uit minimaal drie parochianen die gezamenlijk zorg dragen voor de praktische gang van zaken binnen de lokale geloofsgemeenschap. De locatieraad is belast met het concrete -dagelijkse- toezicht en onderhoud van kerkelijke gebouwen en het beheer van de lokale financiën. Het betreft hier vooral uitvoerende en ondersteunende taken, waarvoor een eigen budget beschikbaar is. Bovendien ziet de locatieraad toe op het goed functioneren van de verschillende werkgroepen ter plaatse en verricht alle werkzaamheden die nodig zijn voor het goed functioneren van de lokale geloofsgemeenschap.
De plaatselijke geloofsgemeenschap (locatie) moet daadwerkelijk de eigen dagelijkse gang van zaken kunnen regelen en organiseren. Daartoe stelt de locatieraad jaarlijks een begroting op voor de eigen locatie. Deze begroting wordt, na goedkeuring door het bestuur, opgenomen in de totale begroting van de parochie. Eenmaal goedgekeurd zal de locatieraad, binnen het kader van de begroting, de noodzakelijke uitgaven kunnen doen. De opbrengst van de jaarlijkse kerkbalans zal voor een belangrijk deel aan de eigen geloofsgemeenschap worden besteed.
Daarnaast kan de locatieraad het tot haar taak rekenen om ‘oog en oor’ te zijn voor het geestelijk welzijn van de geloofsgemeenschap en haar individuele leden. In overleg met de lokale pastor kan de locatieraad enkele pastorale taken op zich nemen of een pastorale werkgroep vormen onder regie van het pastorale team van de parochie.
Tweemaal per jaar vindt er overleg plaats tussen het parochiebestuur en de diverse locatieraden teneinde de begroting en jaarrekening te bespreken. Bovendien wordt steeds bezien of de vitaliteit van de onderscheiden locaties voldoende gewaarborgd blijft. Of er maatregelen noodzakelijk zijn om deze vitaliteit te bevorderen.
Parochiale en lokale werkgroepen
Vanuit de diverse parochiale werkgroepen kan een belangrijke aanzet worden gegeven om de voordelen die met de fusie worden beoogd te bereiken. Afhankelijk van de taken waarvoor de werkgroep is ingesteld, kan de frequentie van bijeenkomen worden bepaald. Het bestuur zal deze werkgroepen instellen. Daarnaast kent iedere lokale geloofsgemeenschap haar eigen – reeds bestaande- werkgroepen. Deze groepen behartigen de liturgische, catechetische, diaconale en gemeenschapsvormende activiteiten en belangen binnen de drie locaties.
